تاريخچه استفاده و پرورش قارچ
یازار : men
قارچها موجوداتي هستند كه از ادوار قديم با انسان بوده اند. سوابق فسيلي آنها به دوران پر كامبرين و دونين بر ميگردد. تاريخ مصرف قارچ هاي خوراكي بعنوان غذا و دارو به زماني بسيار دور برمي‌گردد و حتي انسان هاي نخستين از خواص ويژه قارچ ها اطلاع داشتند. آزتك ها از قارچها بعنوان مواد توهم زا در فالگيري استفاده مي‌كردند و قارچ را گوشت خدا God's flesh مي‌ناميدند. نوشابه مستي‌آور سوما نيز چيزي جز عصاره آمانيتا موسكارياي سمي نبوده كه از گروه قارچ هاي كلاهكدار است . اگر تاريخچه توليد قارچهاي خوراكي به دقت مورد بررسي قرار گيرد , تاريخي چند هزار ساله را ميتوان براي آن قائل شد. پرورش قارچهاي خوراكي حدوداً به 20 قرن پيش در ژاپن و چين بر ميگردد. كاشت قارچ در گلخانه اولين بار در سوئد در سال 1754 ميلادي ابداع شد.
كشور هاي مختلف جهان با توجه به فرهنگ غذايي در طي سالهاي گذشته به نوعي از اين محصول ارزشمند برخوردار بوده اند و در حال حاضر , اكثر قريب به اتفاق كشورهاي دنيا آن را به عنوان يك محصول كشاورزي و باغي قلمداد و حتي به منظور توسعه هر چه بيشتر توليد و مصرف آن , برنامه هاي كوتاه مدت و بلند مدت براي آن قائلند و سالانه هزينه هاي بسياري را مصرف آن ميسازند . در اين ميان كشورهاي آمريكايي , اروپايي , اسيايي و آفريقايي هر كدام به نوعي نسبت به توسعه همه جانبه آن اقدام و گاهي در بعضي كشورها با توجه به فرهنگ غذايي , ميزان قارچها بر ديگران پيشي گرفته و توليد آن گونه خاص , بيشتر است.كشورهايي مانند چين , از 2 هزار سال پيش قارچها را نيز به موازات ساير محصولات كشاورزي پنداشته و در حال حاضر , سالانه چند ميليون تن توليد انواع قارچها را در برنامه هاي خود دارند . البته در اين ميان از خواص داروئي و درماني قارچهاي داروئي نيز غافل نمانده و در صنعت داروسازي در كشور مذكور در حد قابل توجهي رونق يافته است به طوري كه در مراجعه به پزشكان چيني , انواع داروها از جمله قرص , كپسول , آمپول و.... تجويز ميگردد.
البته شايان ذكر است كه قارچها به لحاظ بافت فيبري و سلولزي و نيز داشتن پلي ساكاريدهايي در ديواره سلولي شان به عنوان ضد سرطان محسوب ميگردند . در اين ميان مي توان به قارچهايي اختصاصا ضد سرطان اشاره كرد مانند قارچهاي گاندرما ,آريكولارياو شيتاكه .
صنايع تبديلي قارچها نيز امروزه به عنوان يكي از صنعت هاي روز , مورد توجه خاص قرار گرفته است . صنايع كنسرو سازي , مربا , ترشي و پودر قارچ , از جمله فرآورده هاي قارچ است كه در دنيا از مصرف بالايي نيز برخوردار است. از نكات قابل توجه و تامل دراين صنعت اين است كه با توجه به توليد بالاي ضايعات كشاورزي در اكثر كشورها از جمله ايران, استفاده بهينه از اين ضايعات را ميتوان نام برد.
اصولا قارچها از ضايعات كشاورزي توليد ميگردند.از جمله كاه و كلش گندم , برنج , سويا , آفتابگردان , ذرت , خاك اره, علفهاي هرز , گراسها و....
بطوري كه ميتوان گفت در توليد قارچ از ضايعات كشاورزي و دور ريز كه اصولا كشاورزان هزينه و زحماتي براي نابودي آنها بايد متحمل شوند ميتوان غذاي پروتئيني و مقوي توليد كرد كه خود اين يكي از مزاياي عمده اين رشته توليدي است . از سوي ديگر , ميتوان به ارزش غذايي قارچها نيز اشاره كرد. اين صنعت در كشور ما از حدود 30 سال پيش در حوالي تهران آغاز و به صورت كم و بيش توسعه يافت وليكن از دهه 60 بدين سو , نوعي از قارچها به نام تكمه اي در كشور به صورتي صنعتي كامل آغاز و دهها واحد توليدي در كشور پا گرفت . البته در آغاز ارائه محصول به دليل نو بودن محصول و فرهنگ غذايي خاص ايرانيان , با استقبال خوبي روبرو نشد , ولي با گذشت سه دهه , امروزه از فرهنگ مصرف بالايي برخوردار شده است به طوري كه واحدهاي توليدي فعال با ظرفيت كامل , در حال توليد و گسترش آن هستند.