شوك دهي
یازار : men
خريد كمپوست --> انتقال به سالن --> ١٢ روز اول --> پاره كردن پلاستيك كمپوستها --> ١٢ روز دوم --> خاكدهي به كمپوستها --> نگهداري سالن پرورش قارچ --> رافلينگ تا شوك دهي -- >شوك دهي
شوك دهي مرحله پيش از باردهي است . به طور كلي شوك دهي به جهت شروع باردهي قارچ انجام ميشود .
دو روش براي شوك دهي وجود دارد .
- ايجاد رعد و برق مصنوعي
- ايجاد سرما
از روش رعد و برق مصنوعي كه معمولا با يك لامپ مهتابي كه داعما در حال روشن و خاموش شدن است انجام ميشود كمتر استفاده شده و بهترين روش استفاده از سرما است
در پايان روز دوازدهم دوم پس از رشد مناسب كپك ها بر روي كمپوست تمامي روزنامه هاي موجود بر روي كمپوست ها را برداشته و اقدام به هوادهي و تهويه هوا ميكنيم .
حال نوبت به كم كردن دما ميرسد . ما براي شوك دهي بايد دما را به 16 تا 17 درجه برسانيم
اين مقدار دما بايد طي 2 روز بتدريج كم شود يعني در پايان روز اول تا 20 درجه و در روز دوم به 16 درجه برسانيم
هميشه معيار دماي ما دماي داخل كمپوست است و چه بسا هواي محيط در برخي اوقات داراي دمايي بسيار كمتر از كمپوست باشد
بايد دماي 16 درجه داخل كمپوست به مدت 30 تا 40 ساعت باقي بماند و سپس دما را تا 18 يا 19 بالا ببريم .
در ابتداي كاهش دما ميتوان به قطور شدن كپك ها پي برد و رنگ كپك ها سفيد تر ميشود .
افزايش دوباره دما به اين دليل است كه در دماي پايين رشد قارچ كم است و اگر در دماي 16 باقي بمانيم زمان را از دست خواهيم داد و نميتوان در يك دوره 2 ماهه ميزان مورد نظر را برداشت كرد
پس از شوك دهي ته سنجاقي ها ظاهر ميشوند و به تدريج به دكمه هاي كوچك تبديل ميشوند .از زمان شوك دهي تا برداشت اولين قارچ ها در حدود يك هفته زمان لازم است در اين مدت رطوبت سالن را بين 70 تا 80% نگاه داريد
در تهويه هوا هم دقت كنيد . هواي تازه در كليه مراحل باعث رشد بهتر ميشود .
قارچ نيز از معدود گياهاني است كه برخلاف گياهان ديگر و مانند انسان به جاي توليد اكسيژن ، دي اكسيد كربن توليد و اكسيژن مصرف ميكند و تهويه هوا در اكسيژن رساني به آن موثر است
اگر در موقعيت گرما در زمان شوك قرار داشتيد ميتواند از تكه هاي يخ استفاده كنيد به اين صورت كه در آب كولر از تكه هاي يخ انداخته و به اين وسيله دماي هواي توليدي را كاهش دهيد
از كولر گازي نميتوان استفاده نمود چراكه اساس كار كولر گازي با رطوبت سازگاري ندارد و رطوبت سالن كاهش پيدا كرده و علاوه بر آن به كولر فشار زيادي وارد خواهد شد . البته اگر مجبور به اينكار شديد ميتوانيد اتاقك محل كولر هاي آبي را با كولر گازي خنك كرده و به اين وسيله به طور غير مستقيم از هواي كولر گازي استفاده كنيد
بعد از شوك دهي و رساندن دما به ١۶ درجه و نگهداري سالن در اين دما به مدت يك روز كم كم دما را به ٢٠ درجه ميرسانيم و در اين درجه حرارت ميمانيم .
در اين مدت بهترين رطوبت حداقل ٧۵% است و تهويه هوا نيز براي رشد بهتر ته سنجاقي ها لازم است ./
يك روش براي ايجاد رطوبت و تهويه هواي تازه همزمان استفاده از دستگاه رطوبت ساز است كه در حين ايجاد رطوبت در سالن هواي تازه را نيز به سالن وارد ميكند البته به شرط اينكه اين دستگاه در محلي خارج از سالن پرورش ما قرار داده شده باشد
در سالن هاي پرورش قارچ هيچ گاه بهداشت را فراموش نكنيد . حالا كه در مرحله رشد قارچ ها قرار داريم شايد به نظر برسد كه هنوز براي آلوده شدن و ايجاد كپك هاي مضر در كمپوستها خيلي زمان باقي مانده ولي حقيقت اين است كه بايد هميشه موارد بهداشتي در سالن و خارج از آن رعايت شود . هميشه در محل ورودي سالن پرورش قارچ از حوضچه ضد عفوني قرار داده شده استفاده كنيد و آنرا هر هفته خالي كرده و با آب و مواد ضد عفوني ( شامل مقداري كاربندازيم و فرمالين به صورت چند درصد در آب ) تعويض كنيد .
معمولا كارگرها و يا افرادي كه به سالن وارد ميشوند از اين حوضچه ها به دليل خيس نشدن پاهايشان ميپرهيزند كه همين منجر به انتقال آلودگي به سالن ميشود
معمولا قارچ بعد از مرحله شوك دهي تا 10 روز آماده برداشت ميشوند ولي پيش از رشد كامل قارچها توجه به يك نكته بسيار لازم است/
اگر مراحل رافلينگ كه در جلسات قبل توضيح داده شده به درستي انجام نشود و يا مايل نباشيم رافلينگ را به اين دليل كه نخواهيم باردهي محصول قارچ ما كاهش يابد انجام دهيم قارچ ها به صورت توده اي رشد ميكنند. يعني چيزي شبيه به يك خوشه انگور بسيار متراكم.
اين توده ها از شروع به رشد قابل تشخيص هستند . در اين مواقع چند راهكار وجود دارد
- در زمان كوچكي توده ها اقدام به خلوت كردن آن كنيم به اين صورت كه در كنار هر قارچ از حداقل يك طرف جا براي هوا خوردن به پايه آن وجود داشته باشد
- تا بزرگتر شدن توده ها كمي صبر كنيم و اجازه دهيم كه قارچ ها به حدي بزرگ شوند كه قابل برداشت و فروش باشند سپس آنها را از بزرگترين ها برداشت كنيم
- به هيچ وجه قارچ ها را برداشت نكنيم و صبر كنيم تا همگي توده به مرحله برداشت برسند ولي اين روش حساسيت هاي خاص خود را دارد
1- كنترل تهويه هواي سالن بدون وقفه
2- كنترل رطوبت سالن
3- آبياري به موقع و آبياري بيشتر در محل توده ها
توجه : به هيچ عنوان در زمان ايجاد شدن ته سنجاقي ها ( همان قارچ هاي بسيار كوچك به اندازه ته سنجاق ) آبياري انجام ندهيد . چراكه آبياري در اين زمان منجر به زرد شدن و از بين رفتن بسياري از قارچ هاي درحال رشد ميشود . به جاي آبياري اقدام به تامين مناسب رطوبت نماييد تا آب و رطوبت موجود در خاك ديرتر از بين رود